Toprak Strüktürü

Primer toprak tanelerinin(kum, silt ve kil) agregat veya ped diye adlandırılan sekonder tanecikler veya birimler halinde kümelenmeleridir.

Pedler arasındaki boşluklar suyun iletimi ve depolanmasını ve atmosfer ile toprak arasında hava değişimini sağlar.

Boşlukların karakteristiklerini pedlerin şekil ve büyüklükleri belirler.

Toprağın Strüktürü;

• Toprak içindeki su ve havanın miktarını kontrol eder,
• Hareket ve dolaşımlarını yönlendirir,
• Toprağın erozyona uğrama derecesini kontrol eder.
• Kurak ve sıcak bölgelerde OM az, kümeleşme de azdır,
• Yağışlı/soğuk bölge topraklarında kil ve OM fazla ancak yıkanma ile alta taşınır, üst katta agregasyon iyi değildir,
• Yağışlı/sıcak bölge topraklarında; kil ve OM az ancak Fe oksitler fazladır ve granül yapı/agregasyon iyidir.

Toprak strüktürü oluşumunu teşvik eden etmenler:

• Kil
• Organik madde
• Donma ve çözülme
• Islanma ve kuruma
• Delici organizmaların varlığı
• Bitki köklerinin büyümesi

Toprak strüktürünü bozan prosesler

• Delici canlıların faaliyetleri
• Sürüm gibi her türlü toprağı karıştıran insan faaliyetleri
• Toprak üzerindeki trafik (sıkışmaya neden olarak) Strüktürü sürdürmek için kullanılanlar
• Jips (kalsiyum sülfat) gibi ıslah maddeleri
• Organik polimerler
• Organik madde (ahır gübresi, kompost)

Toprak Strüktürü üç özelliğe göre tarif edilir. 
1. Tip (pedlerin şekilleri)
2. Sınıf (pedlerin büyüklükleri)
3. Derece (pedlerin dayanıklılıkları)

Topraktaki boşlukların yapısını etkilediğinden bunların içinde en etkilisi tiptir.

Doğal toprak kümelerine PED ve toprak işleme ile oluşturulan kümelere ise KESEK adı verilmektedir

Strüktür şekli ve büyüklüğü ilişkileri

Toprak Strüktürünün Etkileri:

• Topraktaki nem ilişkileri
• Bitki besin maddelerinin yarayışlılığı
• Mikroorganizma faaliyetleri
• Isı iletimi
• Havalanma
• Hacim ağırlığı
• Boşluklar hacmi

Toprak Strüktürü Niçin Önemlidir?

• Dayanıklı strüktür demek daha sert toprak demektir buda daha fazla ağırlığa dayanabildiğini gösterir.
• Strüktürün en önemli fonksiyonu porozite üzerine olan etkisidir. Su ve hava pedlerin arasından geçmekte olup içinden geçmez. Agregatların büyüklük, şekil ve devamlılıkları boşluklarda da aynı etkiyi yaratır. Suyun infiltrasyonu ve toprak-atmosfer hava değişimi bu boşluklar sayesinde gerçekleşir.
• Pedler arasındaki boşluklar aynı zamanda bitki köklerinin büyüme/uzama yerleridir.
• Kuvvetli strüktüre sahip topraklar zayıf strüktüre sahip topraklara nazaran daha az erozyona uğrarlar.
• Sonuç olarak kuvvetli strüktüre sahip toprakların yönetimi ve işlenmesi daha kolaydır ve bitki gelişimi için daha yararlıdırlar.