Transpirasyon kısaca, Bitkilerin
topraktan aldıkları suyu toprak üstü kısımları ve özellikle yaprakları
aracılığı ile su buharı halinde atmosfere iletmesidir.
Transpirasyon
şiddeti günün 24 saati boyunca değişimler gösterdiği gibi, günden güne de
değişir. Transpirasyondaki bu değişim, sıcaklık derecesine, güneş ışınlarına,
topraktaki yararlanılabilir su miktarına ve diğer atmosferik koşullara bağlı
bulunmaktadır. Transpirasyon, bir yıllık bitkilerde büyüme periyodu boyunca
değiştiği gibi, çok yıllık bitkilerde yıldan yıla ve gelişme durumuna göre de
değişmektedir.
Transpirasyon,
güneş ışınlarının miktarı ve çeşitli özellikleri topraktaki yararlanılabilir su
miktarı ve bitkinin gelişme aşaması gibi etmenlerle büyük ölçüde
etkilenmektedir.
Transpirasyonda
gece ve gündüz arasında daha büyük farklar görülür. Çünkü, bitkilerin büyümesi
ve yaşamsal işlevleri güneş ışınlarına bağlıdır. Bu nedenle de transpirasyon
hemen hemen gün ışığı olan devreye bağlı kalmaktadır.
Transpirasyonun
miktar ve şiddetini etkileyen faktörleri 2 grupta toplamak mümkündür
1
– Bitkisel ve fizyolojik faktörler
2
- Çevresel faktörler
Bitkisel ve fizyolojik etmenler arasında,
yapraklardaki stomaların miktarı ve durumu, yaprak strüktürü, yaprakların güneş
ışınlarına göre pozisyonu, genel yaprak alanı, kök ve toprak üstü kısımları
arasındaki oran, yapraktaki özsuyun ozmotik basıncı ve bazı bitki
hastalıklarıdır.
Çevresel etmenler, buhar basıncı,
havanın nemi, sıcaklık, ışık rüzgar, transpirasyon için gerekli toprak suyunun
miktarı önemli olanlardır. Böylece denilebilir ki, yüksek sıcaklık, düşük hava
nemi ve kuvvetli rüzgar transpirasyonu artırmaktadır. Aynı şekilde ışık da
transpirasyonu artırıcı ve toprak suyunun yeteri kadar olmayışı da sınırlayıcı
bir etkendir.
0 yorum:
Yorum Gönder