Anız Nedir? Neden Yakılmamalıdır?

Özellikle tarımsal alanlardaki tahıllar biçerdöver ile hasat edildikten sonra toprak yüzeyinde kalan dikili saplara anız denir. 

Anız hasattan sonra   çoğu zaman yakılır. Oysa organik maddesi çok düşük ve erozyona çok açık olan topraklar için anız yakılmamalı, aksine sürülerek veya parçalanarak toprağa yeniden kazandırılmalıdır. Anız yakmak bir çevre felaketidir. Çiftçiler anızı çoğunlukla üst üste ekim yaptıkları yıllarda toprağın pullukla daha kolay işlenmesi ve ekim makinelerinin daha kolay çalışması için yakarlar. Oysa hasat sonrası tarla yüzeyinde kalan bitkisel artıklar toprağı tavında tutmakta ve bilhassa meyilli arazilerde su ve rüzgâr erozyonuna engel olmaktadır.

Özellikle nadasa bırakılacak tarlalarda anızı yakmanın hiçbir gereği yoktur. Çünkü bir sonraki ekime kadar geçen yaklaşık 15 aylık sürede anız sapları zaten kendiliğinden çürüyerek toprağa karışmaktadır. Ayrıca İlgili Bakanlığın anız yakmaya ilişkin Çevre Yasası'nın hükümlerine göre; anız yakanlara her dekar için yılı için belirlenen para cezası verileceği, anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskun mahallerde işlenmesi durumunda cezanın 5 kat arttırılacağı beyan edilmiştir. 

Anız Yakmak Yerine Direkt Anıza Ekim

Ülkemiz topraklarının %75'inde organik madde miktarı %2'nin altındadır. Bu, yıllarca uygulana gelen monokültür tarım ve bitkilerin hasat sonrası tarlada bırakılan ve anız olarak tanımlanan artıkların yakılmasının bir sonucudur.

Çiftçinin anızla ilgili en önemli sorunu çürüme süresinin uzun olmasıdır. Anız saplarının çürüme süresi üzerine etki eden en önemli faktörler toprağın nem içeriği ve sıcaklığı ile anızın C/N katsayısıdır. Toprağın nem oranı ve sıcaklığı ne kadar yüksek, C/N katsayısı ne kadar düşük ise (20 civarında) anızın parçalanma veya çürümesi de o kadar hızlı olur. Ancak tahıl anızlarında C/N katsayısı genelde 80'den fazladır. Bu katsayı anız üstüne azotlu gübreleme yapılarak düşürülebilir. Her 100 kg anız için 1 kg inorganik azot vererek C/N katsayısı 40'ın altına indirilebilir.

Çiftçilerimizin anız yakmalarındaki birinci neden, tarla bir sonraki ekim sezonuna hazırlanırken toprak üzerinde kalan fazla anızın pullukla toprak işlemeyi zorlaştırmasıdır. Anız yakmak yerine bir seçenek de direkt anıza ekim yapmaktır. Bu amaçla geliştirilmiş özel ekim makineleri vardır.