AĞAÇLARIN DİLİNDEN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Ağaçlarda canlıdır bizim gibi konuşamasalar da anlayana kendi dillerince birçok şey söyleyebilirler.

Ağaçlar daha insanoğlu yeryüzüne indirilmeden önce bile var olan canlılardandır ve yaşadıkları dönemler boyunca dünyanın iklimi ve dolayısıyla hem kısa vadeli hem de uzun vadeli olarak iklim değişimleriyle ilgili kayıtları kendi yöntemleriyle ve tam doğrulukta tutarlar. Çok uzun yıllar boyu yaşayabildiklerinden dolayı da (5000 yaşına kadar yaşayan ağaçların olduğu bilimsel olarak tespit edilmiştir) kayıtları kesin ve nettir.

Ağaçlar yaşamları boyunca her yıl gövdelerinin merkezinden başlayarak dışarıya doğru bir adet yaş halkası oluşturur ve bu halkalar ağacın gövdesinin kalınlaşmasını sağlar. Aynı zamanda bu halkalar sayesinde ağaçların kaç yaşında olduğu da tespit edilir. Bu sayede yıllık yaş halkaları incelenerek ağacın bulunduğu bölgede geçmişte vuku bulmuş iklimsel olaylarla ilgili bilgiler edinilebilmektedir.

Resimde görüldüğü gibi, açık renkli halkalar baharda ve yaz mevsimi başlarında oluşan halkalar, koyu renkli halkalar ise yaz sonunda ve sonbahar aylarında oluşan halkalardır. Bir koyu ve bir açık renkli halka çifti ağacın hayatındaki bir seneye denk gelir.

Ağaçlar kendi besinlerini kendiler üreten canlılardır ve bu konuda başka bir canlıya ihtiyaç duymazlar. Besin üretme yöntemleri kökleriyle topraktan aldıkları kendilerine yarayışlı elementleri ışık ve klorofil yardımıyla fotosentez yaparak besin elementlerine dönüştürür ve bu sayede yaşamlarını devam ettirirler. Aynı zamanda fotosentez yaparken CO₂ tutarak dışarıya O₂ vermeleri de diğer yaşamın devam etmesini sağlayan bir olaydır.

Ağaçların yıllık halkaları sıcak ve nemli yıllarda normalden daha geniş olurken, soğuk ve kurak yıllarda daha dar olurlar. Eğer kuraklık gibi daha çetin koşullar hüküm sürmüşse o yıl yıllık halkalar hiç büyüme göstermeyebilirler.

Bilimsel çalışmalarda günümüzdeki ağaçlar incelenip onlardan elde edilen bilgilerle meteoroloji istasyonlarından elde edilen iklimsel rasat değerleri (yağış ve sıcaklık) kıyaslanabilir ve ağaçların bu kapsamda iklimsel değişikliklere karşı verdikleri tepkiler konusunda bilgi sahibi olunabilir. Bu sayede de meteoroloji biliminin gelişmesinden çok önceki tarihlerle ilgili olarak ağaçlar sayesinde bilgiler elde edilebilir.

Dünyada birçok bölgede günlük hava durumu verileri en fazla 100 – 150 yıl öncesine kadar kayıt altına alınabilmiştir, yüzlerce hatta binlerce yıl önceki iklim değişimleriyle ilgili bilgilere ise ağaçların kendi yöntemlerine göre tuttukları kayıtlar sayesinde ulaşılması mümkündür.